พูดอย่างไรให้มีจังหวะสะกดคนฟัง

     การสื่อสารที่ใช้ในแต่ละวันทั้งการเขียน การพิมพ์ข้อความ การใช้ท่าทาง การพูดถือเป็นการสื่อสารที่ทรงอิทธิพลต่อการดำเนินชีวิตมากทีเดียว นอกจากการรู้จักวิธีการพูด การทักทาย การเรียกชื่อ สรรพนาม การใช้คำประโยคเรียกได้ถูกต้องแล้ว การใช้น้ำเสียงในการสื่อสารถือเป็นองค์ประกอบสำคัญในการพูดการเจรจาให้ประสบความสำคัญในทุกสถานการณ์

     “น้ำเสียง หมายถึง ความดัง จังหวะและระดับเสียง” ส่งผลให้ผู้ตอบรับการสื่อสารมีปฏิกิริยาทั้งเชิงบวกหรือเชิงลบ 

     ดังนั้น น้ำเสียงจึงมีผู้สนใจเรียนรู้ฝึกฝนกันอย่างจริงจัง เพื่อพัฒนาบุคลิกภาพ ความสามารถ ในบางครั้งน้ำเสียงยังส่งผลให้เกิดความก้าวหน้าในสายอาชีพได้อีกด้วย

     ตัวอย่างในสมัยก่อนเราฟังบทละคร นิทานทางวิทยุเป็นส่วนใหญ่ ทุกครั้งที่ฟังทำให้เกิดจินตนาการภาพผู้พูด ความสวยงามของตัวละครเหล่านั้น เกิดอรรถรสความบันเทิง

     หากท่านสนใจฝึกการใช้น้ำเสียงด้วยตนเอง ข้อแนะนำคือ ให้ฝึกดังนี้

     1. ความดัง : ฝึกเปล่งเสียงไต่ระดับความดังตาม dB ที่เหมาะสมตามสถานการณ์และระดับเสียงที่เหมาะสม บางท่านจึงฝึกอ่าน/ร้องเพลงโดยอัดเสียงตนเองไว้เพื่อฟังความดัง-เบาของเสียง

• ระดับเบามาก (0-20 dB)  : เสียงลมหายใจ  เสียงกระซิบ เสียงหัวใจเต้น
• ระดับเบา (30-40 dB) : เสียงพูดคุยเบาๆในห้องสมุด/ในห้องประชุม เสียงกรน(เบาๆนะ)
• ระดับปานกลาง (50-60 dB) :  เสียงพูดคุยทั่วไป(เสียงธรรมดา)  เสียงฝนตกกระเซ็น เบาๆ เสียงกรน(ดัง) เสียงบรรยาย พิธีกร เล่าเรื่อง เสียงครูสอน เสียงร้องเพลง
• ระดับดัง (70-80 dB) : เสียงเครื่องเป่าลม เสียงเครื่องดูดฝุ่น เสียงเป่านกหวีด เสียงทำกิจกรรมTeam Building กิจกรรมOD 
• ระดับดังมาก (90-100 dB) : เสียงเครื่องตัดไม้ เสียงเครื่องดายหญ้า เสียงอุตสาหกรรมในโรงงาน 
• ระดับดังสุดๆ (110-140 dB) เช่น เสียงดนตรีในผับ/บาร์ เสียงคอนเสิร์ต เครื่องเสียงแสดงงานวัด  เสียงเครื่องบิน  

     2. จังหวะ : ฝึกเว้นวรรคประโยคคำพูด อักขระควบกล้ำให้ถูกต้องเช่น ร เรือ  ล ลิง

           ตัวอย่างฝึกอ่าน ร ล คำควบกล้ำและเว้นวรรค

แบบที่ 1 (ร ล คำควบกล้ำ)

     กระโดดลงกระได ลิงวิ่งไวไปไกวเปล

     กวัดแกว่งไม่ลังเล รีบร้อนรนกระวนกระวาย

    ฟักแฟงลงแปลงปลูก ล้วนออกลูกผลเริ่มใหญ่

    ตำลึงลอดรั้วไม้ ร่วงหล่นไร้ใครเหลียวแล

แบบที่ 2 (เรื่องย่อลิลิตตะเลงพ่าย)

     … พระเจ้าหงสาวดีนันทบุเรงทรงทราบว่า สมเด็จพระมหาธรรมราชาเสด็จสวรรคต สมเด็จพระนเรศวรได้ครองราชสมบัติ พระองค์จึงตรัสปรึกษาขุนนางทั้งปวงว่า กรุงศรีอยุธยาผลัดเปลี่ยนกษัตริย์ สมเด็จพระนเรศวรและสมเด็จพระเอกาทศรถ พระพี่น้องทั้งสองอาจรบพุ่งชิงความเป็นใหญ่กัน ยังไม่รู้เหตุผลประการใด ควรส่งทัพไปดินแดนอยุธยา เป็นการเตือนสงครามไว้ก่อน ถ้าเหตุการณ์เมืองอยุธยาไม่ปกติสุขก็ให้โจมตีทันที 

     ขุนนางทั้งหลายก็เห็นชอบตามพระราชดำรินั้น พระเจ้าหงสาวดี จึงตรัสให้พระมหาอุปราชเตรียมทัพ ร่วมกับพระมหาราชเจ้านครเชียงใหม่ แต่พระมหาอุปราชากราบทูลพระบิดาว่า โหรทายว่าชันษาของพระองค์ร้ายนัก

     สมเด็จพระเจ้าหงสาวดีตรัสว่า พระมหาธรรมราชาไม่เสียแรงมีโอรสล้วนแต่เชี่ยวชาญกล้าหาญในศึกมิเคยย่อท้อการสงคราม ไม่เคยพักให้พระราชบิดาใช้เลยต้องห้ามเสียอีก ผิดกับพระองค์และให้พระมหาอุปราชาไปเอาภัสตราภรณ์สตรีมาทรงเสีย พระมหาอุปราชาทรงอับอายและหวาดกลัวพระราชอาญาของพระบิดายิ่งนัก จึงเตรียมจัดทัพหลวงและทัพหัวเมืองต่างๆ เพื่อยกมาตีอยุธยา

      ขณะนั้นสมเด็จพระนเรศวรเตรียมทัพจะไปตีกัมพูชาเป็นการแก้แค้นที่ถือโอกาสรุกรานอยุธยาหลายครั้งระหว่างที่อยุธยาติดศึกกับพม่า พอสมเด็จพระนเรศวรทรงทราบข่าวศึกก็ทรงถอนกำลังไปสู้รบกับพม่าทันที ทัพหน้ายกล่วงหน้าไปตั้งที่ตำบลหนองสาหร่าย

     ฝ่ายพระมหาอุปราชาทรงคุมทัพมากับพระเจ้าเชียงใหม่รี้พลรบ 5 แสน เข้ามาทางด่านเจดีย์สามองค์ ทรงชมไม้ ชมนก ชมเขา และคร่ำครวญถึงพระสนมกำนัลมาตลอดจนผ่านไทรโยคลำกระเพิน และเข้ายึดเมืองกาญจนบุรีได้โดยสะดวก

      ต่อจากนั้น ก็เคลื่อนพลผ่านพนมทวนเกิดลางร้ายลมเวรัมภาพัดฉัตรหัก ทรงตั้งค่ายหลวงที่ตำบลตระพังตรุ ฝ่ายสมเด็จพระนเรศวรและสมเด็จพระเอกาทศรถทรงเคลื่อนพยุหยาตราทางชลมารค ไปขึ้นบกที่ปากโมก บังเกิดศุภนิมิต ต่อจากนั้นทรงกรีฑาทัพทางบกไปตั้งค่ายที่ตำบลหนองสาหร่าย 

     เมื่อทรงทราบว่าพม่าส่งทหารมาลาดตะเวน ทรงแน่พระทัยว่าพม่าจะต้องโจมตีกรุงศรีอยุธยาเป็นแน่ จึงรับสั่งให้ทัพหน้าเข้าปะทะข้าศึกแล้ว ล่าถอยเพื่อลวงข้าศึกให้ประมาท แล้วสมเด็จพระนเรศวรมหาราชกับสมเด็จพระเอกาทศรถทรงนำทัพหลวงออกมาช่วย ช้างพระที่นั่งลองเชือกตกมันกลับเขาไปในหมู่ข้าศึกแม่ทัพนายกองตามไม่ทัน สมเด็จพระนเรศวรมหาราชตรัสท้าพระมหาอุปราชาทำยุทธหัตถีและทรงได้รับชัยชนะ โดยทรงใช้พระแสงของ้าวฟันพระมหาอุปราชาขาดคาคอช้าง พระแสงของ้าวนั้นได้รับการขนานนามในภายหลังว่า พระแสงของ้าวเจ้าพระยาแสนพลพ่าย ทางด้านสมเด็จพระเอกาทศรถได้ทรงกระทำยุทธหัตถีมีชัยชนะแก่มังจาชโร

    เมื่อกองทัพพม่าแตกพ่ายไปแล้วสมเด็จพระนเรศวรมาหาราชรับสั่งให้สร้างสถูปเจดีย์เพื่อเป็นการเฉลิมพระเกียรติพระมหาอุปราชา แล้วจึงเสด็จเลิกทัพกลับกรุงศรีอยุธยา…

     3. ระดับเสียง : มนุษย์มีระดับเสียง 5 ระดับ คือ ธรรมดา สูง1 สูง2 ต่ำ1 ต่ำ2 ฝึกประโยคการใช้ระดับเสียงตามสถานการณ์ ตามตัวอย่าง ดังนี้

• ใช้ระดับเสียงกับหัวหน้า เจ้านาย ผู้บังคับบัญชา : ใช้โทนเสียงทุ้ม  หนักแน่น เสียงดังสม่ำเสมอ เสียงธรรมดาและเสียงต่ำ1 
• ใช้ระดับเสียงกับลูกค้า ผู้รับบริการ : ใช้โทนเสียงธรรมดาและโทนเสียงสูง 1 น้ำเสียงกระตือรือร้น มีสีสัน น้ำเสียงธรรมชาติไม่แนะนำให้แปลงเสียงเล็กเบาหรือทำครึ่งเสียง
• ใช้ระดับเสียงการประชุม พิธีกร : ใช้โทนเสียงสูง 1 เสียงดังสม่ำเสมอ มีจังหวะสูงต่ำ จังหวะเงียบหยุดฟัง จังหวะนำเสนอขึ้นสูง 1 ระดับเรียกความสนใจในการฟัง 
• ใช้ระดับเสียงผ่านโทรศัพท์ : ควบคุมโทนเสียงให้เป็นเสียงธรรมดาสูงต่ำสม่ำเสมอ ไม่ทุ้มหรือแหลมไป ทำให้ฟังแล้วแสบหู คล้ายกราฟคลื่นจังหวะเต้นของหัวใจ กรณีพูดโต้ตอบคำควบกล้ำชัดถ้อยชัดคำ จะทำให้ผู้สื่อสารได้รับข้อความสมบูรณ์ชัดเจน 

     คนที่รู้จักพูดหรือเรียกว่าพูดเป็น เป็นเสมือนมิตรไมตรีแรกที่ยื่นให้แก่ผู้ฟังทั้งเห็นหน้าหรือไม่เห็นหน้า ทำให้ดูน่ารัก ฉลาดและมีเสน่ห์ สร้างจุดสนใจแรกให้คนสื่อสารด้วยอยากร่วมงาน อยากประสานงานครั้งต่อไป

    ดังนั้น ต้องฝึกอ่านให้มาก ฝึกพูดตามสถานกาณ์ต่างๆ ยิ่งใครยื่นไมค์ให้ถือเป็นโอกาสสำคัญที่ต้องรับไว้พร้อมพูดอย่างมั่นใจ  การพูดให้มีจังหวะสะกดคนฟังจึงเป็นทั้งพรสวรรค์และพรแสวงที่นำมาซึ่งความสำเร็จได้ในอาชีพการงาน