สร้างภาวะผู้นำอย่างพญาลิง

     ภาวะผู้นำมีความสำคัญอันดับแรกในการเป็นหัวหน้าทีม หัวหน้าที่ดีต้องสามารถกระตุ้นทีมงานให้เขาเหล่านั้นดึงศักยภาพตนเองออกมาทำงานให้ประสบผลสำเร็จ โดยหัวหน้าไม่ต้องเข้าไปบงการแทรกแซงการทำงานของทีมงานมากเกินไป ก่อให้เกิดความเกลียดชังบางอารมณ์และความเบื่อหน่ายในบางครั้งของทีมงาน หนึ่งในคุณธรรมของผู้นำนั้น ผู้เขียนขอยกเรื่องความเสียสละ ซึ่งเนื้อความมีความหมายลึกซึ้ง เมื่อท่านได้อ่านแล้วจะนึกถึงความตัวเล็กใจใหญ่ของพญาลิงผู้นี้ เช่นเดียวกับผู้เขียนแน่นอน…

     ในพระสุตันตปิฎก เรื่อง “มหากปิชาดก” กล่าวถึงตอนหนึ่งในคุณธรรมหัวหน้าว่า  

     ในสมัยพระพุทธเจ้าประทับอยู่วัดเชตวัน เมืองสาวัตถีได้ตรัสอดีตนิทานมาสธกว่า….

     กาลครั้งหนึ่ง พระโพธิสัตว์เกิดเป็นพญาลิง มีพละกำลังมากเท่าช้าง 5 เชือก  มีลิงบริวารประมาณ 80,000 ตัว อาศัยอยู่ในป่าหิมพานต์  ในที่ไม่ไกลนั้นมีต้นมะม่วงต้นใหญ่ สูงเทียมยอดเขาต้นหนึ่ง อยู่ริมฝั่งแม่น้ำคงคา มีผลอร่อย หวานหอมคล้ายผลไม้ทิพย์ มีผลโตเท่าหม้อ ผลมะม่วงส่วนหนึ่งหล่นลงบก อีกส่วนหล่นลงแม่น้ำ <br><br>         เมื่อมะม่วงมีผล พญาลิงจะพาบริวารมาเก็บผลไม้ แต่บังเอิญมีผลมะม่วงสุก เหลืออยู่ลูกหนึ่ง มดแดงไปทำรังครอบมันไว้ จึงรอดพ้นสายตาลิง ผลมะม่วงสุกนั้นหล่นลงไปในน้ำ ลอยไปติดตาข่ายของพระราชาเมืองพาราณสี ที่ทรงขึงไว้เพื่อทรงเล่นน้ำ  

     พวกทหารที่กู้ตาข่ายขึ้นมาเห็นมะม่วงผลโตขนาดนั้น

     จึงตรัสถามว่า  “นี่มันผลอะไรกัน”

     ทหารตอบ  “ ไม่ทราบพระเจ้าข้า ”

     เมื่อนายพรานเข้าเฝ้าและทูลว่าเป็นผลมะม่วง จึงทรงเฉือนผลมะม่วงชิมดู รสชาติของผลมะม่วงสุกนั้นแผ่ซาบซ่านไปทั่วกาย ทำให้พระราชาติดพระทัย  จึงตรัสถามที่อยู่ของผลมะม่วง รับสั่งให้ต่อเรือ เสด็จทวนกระแสน้ำขึ้นไปตามที่นายพรานชี้แนะ

     เมื่อถึงที่รับสั่งให้จอดเรือไว้ที่แม่น้ำ เสวยมะม่วงสุกแล้วเข้าบรรทมที่โคนมะม่วง ตกกลางคืนทหารก่อกองไฟทุกทิศ สับเปลี่ยนหมุนเวียนเข้าเวรยาม

     เมื่อตกดึก มนุษย์หลับหมดแล้ว พญาลิงพาบริวารไต่กิ่งกินผลมะม่วง พระราชาทรงตื่นจากบรรทม  เห็นฝูงลิงจึงปลุกให้ทหารตื่นขึ้น รับสั่งพลแม่นธนูว่า

     “พรุ่งนี้เช้า สูเจ้าจงพากันยิงลิงฝูงนี้ อย่าให้มันหนีรอดไปได้สักตัวเดียวนะ”

     พลธนูรับราชโองการรายล้อมต้นมะม่วง ฝูงลิงเห็นคนถืออาวุธก็พากันกลัวตาย

     เข้าไปปรึกษาพญาลิง  “สูเจ้าอย่ากลัวไปเลย เราจักหาวิธีช่วยชีวิตเจ้าเอง”

      ว่าแล้วพญาลิงก็วิ่งกระโดดจากกิ่งมะม่วงที่ชี้ตรงไปทางแม่น้ำระยะประมาณ 100 คันธนู ลงที่ ต้นไม้ต้นหนึ่งเข้ากับต้นไม้นั้น อีกด้านหนึ่งผูกสะเอวของตน กระโดดกลับไปที่ต้นมะม่วง ปรากฏ เครือหวายถึงพอดีไม่สามารถผูกกับต้นมะม่วงได้ จึงใช้มือทั้งสองยึดกิ่งมะม่วงไว้แน่น ให้สัญญาณแก่บริวาร

      “สูเจ้าจงเหยียบหลังเรา หนีไปโดยเร็ว”

      ฝูงลิงได้ขอขมาพญาลิงและรีบวิ่งไต่ไปโดยเร็ว สมัยนั้น พระเจ้าเทวทัตเกิดเป็นลิงในฝูงนั้น ได้โอกาสทำร้ายพญาลิงจึงไปเป็นตัวสุดท้าย ขึ้นไปอยู่บนยอดมะม่วงกระโดดลงมาเหยียบพญาลิงอย่างแรงแล้วรีบวิ่งไต่ไป สร้างความเจ็บปวดแก่พญาลิงอย่างมาก

      พญาลิงบาดเจ็บไม่สามารถจะไปไหนได้จึงยึดกิ่งไม้อยู่อย่างนั้น พระราชาทอดพระเนตรเห็นกิริยาของลิงทั้งหมดแล้วทรงพอพระทัยพญาลิงที่มีเมตรตาต่อบริวาร ไม่คำนึงถึงชีวิตตนเอง  จึงรับสั่งให้นำพญาลิงมาทำการรักษา บำรุงด้วยน้ำอ้อย ทาน้ำมันบนหลัง ให้นอนบนที่นอน  

      ตรัสว่า  “เจ้าลิง เจ้าได้ทอดตัวเป็นสะพานให้ฝูงลิงข้ามไป เจ้าเป็นอะไรกับฝูงลิงและฝูงลิงเป็นอะไรกับเจ้า”

      พญาลิงตอบว่า “มหาราชเจ้า เราเป็นพญาลิงปกครองฝูงลิงทั้งหมด เมื่อพวกเขาตกอยู่ในอันตราย เราจึงต้องนำความสุขมาให้แก่บริวารผู้อยู่ภายใต้การปกครอง ธรรมดากษัตริย์ผู้ทรงพระปรีชาสามารถ ควรแสวงหาความสุขให้แก่รัฐและทวยราษฎร์ทั่วกัน”

      เมื่อกล่าวจบก็สิ้นใจตาย…

      พระราชาตรัสเรียกอำมาตย์มาแล้วมอบให้ประกอบพิธีพระราชทานเพลิงศพแก่พญาลิงทำนองเดียวกับถวายพระเพลิงแก่พระราชา ….

     เรื่องนี้สอนให้รู้ว่า “ผู้นำต้องรู้จักเสียสละความสุขเพื่อบริวารเป็นสำคัญ”

      ในปัจจุบัน ไม่ว่าท่านดำรงตำแหน่งใดในบ้านเมือง ในองค์กรที่ปกครอง บริษัท โรงงาน ห้างร้านคุณธรรมสำคัญของผู้นำในการปกครองทีมงานคือการสร้างภาวะผู้นำเกิดขึ้นในใจตนเอง โดยสั่งสมความเสียสละเป็นที่ตั้ง การเสียสละความสุขสบายตนเองแต่เพื่อประโยชน์สุขของมวลรวมโดยทั่วกัน แม้ทำงานในองค์กรขนาดเล็ก ความเสียสละก็สามารถเกิดขึ้นได้ทั้งการกระทำ คำพูด การแสดงออก การประชุม การปฏิบัติหน้าที่ โดยมิได้หวังผลตอบแทนชิง

      “เอาหน้า”เพื่อหวังคำชื่นชมในปม สีเทาเบื้องหลัง

      ความเสียสละเหล่านี้ควรสร้างให้พึงมีอยู่เป็น รากแก้ววัฒนธรรมองค์กร แน่นอน!! องค์กรจะไม่เกิดการชิงดีชิงเด่น แต่เกิด “ความรักที่มั่นคงหนักแน่น” ถ่ายทอดการเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ที่ดีงาม รุ่นสู่รุ่นสืบต่อไป..